پیرو مطالبی که تاکنون در مورد کرونا و روش‌های درمان آن داشتیم، به تست آنتی بادی می‌رسیم. تست سرولوژی بر پایه آنتی بادی‌هایی عمل می‌کند که سیستم ایمنی برای مقابله با مواد مهاجم خارجی می‌سازد. در همین راستا، در این مطلب نیز نحوه عملکرد این روش و ویژگی‌های آن را بررسی می‌کنیم. از شما دعوت می‌کنم برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص تست آنتی بادی با ما همراه باشید!
تست آنتی بادی چیست؟
عموم مردم ایران و جهان در خلال همه‌گیری کرونا، ویزیت در منزل و پرستار در منزل نام تست آنتی بادی را شنیده‌اند. همانطور که به آن اشاره کردیم، این آزمایش بر پایه آنتی بادی‌های موجود در خون به ما پاسخ می‌دهد. آنتی بادی‌ها پروتئین‌هایی هستند که بدن برای پاسخ به مواد ناشناخته مختلف مانند ویروس، باکتری و آلرژن‌ها ایجاد می‌کند. این همان اتفاقی است که پس از تزریق واکسن نیز در بدن ما رخ می‌دهد.
از تست آنتی بادی برای تشخیص اینکه دچار عفونت یا ویروس خاصی بوده‌اید یا خیر، استفاده می‌شود. بر همین اساس نوع خاصی از سرولوژی وجود دارد که برای تشخیص ویروس SARS-CoV-2 (ویروسی که باعث کووید 19 می‌شود) بکار می‌رود. عملکرد این تست نیز بر پایه آنتی بادی‌های موجود در خون است.
از تست آنتی بادی برای چه مواردی استفاده می‌شود؟
- Covid-19
- سرخک و اوریون
- آبله مرغان و زونا
- هپاتیت
- مونونوکلئوز
- بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس
توجه داشته باشید که از تست‌های سرولوژی برای تشخیص بیماری‌ها استفاده نمی‌شود، زیرا این آزمایش می‌تواند نشان دهد که شما یک آنتی بادی خاص برای نوعی بیماری در بدنتان دارید. اما نمی‌تواند نشان دهد که این آنتی بادی‌ها از یک عفونت فعلی نشات می‌گیرند یا یک عفونت در گذشته و یا حتی ناشی از واکسیناسیون هستند!
چه زمانی به سرولوژی نیاز پیدا می‌کنیم؟
همانطور که بررسی کردیم تست‌های سرولوژی جهت تشخیص وجود یک بیماری در گذشته استفاده می‌شوند. به همین دلیل مواقع زیر از پراهمیت‌ترین کاربردهای تست آنتی بادی است.
- بررسی وضعیت واکسیناسیون در صورت ناقص بودن مدارک پزشکی
- تست تاثیر واکسن روی بدن
- تشخیص بیماری‌های خودایمنی
- تشخیص ابتلا به کووید 19 در گذشته (در صورتی که جواب آزمایش ویروس منفی بوده است.)
سرولوژی چگونه صورت می‌گیرد؟
برای انجام این تست، مسئول نمونه‌گیری از شما نمونه خون می‌گیرد و آن را به آزمایشگاه ارسال می‌کند. آزمایشگاه خون را برای وجود آنتی بادی‌ها و اندازه‌گیری مقدار آن‌ها، بررسی می‌کند.
نتایج مختلف در تست آنتی بادی به چه معنا می‌باشند؟
نتایج این آزمایش سه شکل رایج دارد:
- در صورتی که آنتی بادی یک پاتوژن خاص در خونتان پیدا شود، بدان معنی است که شما قبلاً دچار یک عفونت بوده‌اید و یا در برابر یک بیماری خاص واکسینه شده‌اید.
- اگر سطح پایینی از یک آنتی بادی خاص در خونتان باشد، می‌تواند به دلیل عفونت اخیر، آنتی بادی‌های ناکافی، واکسیناسیونی که از شما محافظت کامل نمی‌کند و یا یک نتیجه منفی کاذب باشد.
- چنانچه اتو آنتی بادی‌ها یافت شوند، ممکن است به این معنی باشد که شما به یک بیماری خودایمنی مبتلا هستید. اتو آنتی بادی‌ها نوعی آنتی بادی هستند که به اشتباه به سلول‌های سالم حمله می‌کنند.
به طور کلی، هر چه عفونت شدیدتر باشد، سطح آنتی بادی بالاتر است. اما حتی افرادی که علائم خفیف داشتند (یا اصلاً علائمی نداشتند) هم، می‌توانند آزمایش آنتی بادی مثبت داشته باشند.
مزایا
کمک در ساخت واکسن: آزمایش‌های آنتی بادی می‌توانند به شناسایی قسمت‌هایی از ویروس که سیستم ایمنی بدن به آن‌ها پاسخ می‌دهد کمک کنند، که این برای توسعه و کارایی واکسن بسیار مهم است.
عفونت گذشته را تشخیص می‌دهد: این آزمایش‌ها وجود آنتی بادی‌ها را که نشان دهنده عفونت گذشته است، حتی اگر علائم خفیف باشند و یا کلاً وجود نداشته باشند، در خون تشخیص می‌دهند.
کمک به پلاسمای نقاهت‌درمانی: آزمایش‌های Antibody برای تعیین وجود آنتی‌بادی‌ها در بیماران بهبودیافته COVID-19 استفاده می‌شود که برای درمان پلاسما در دوران نقاهت ضروری است.
محدودیت‌ها
اولین مشکلی که در خصوص این آزمایش وجود دارد و پیشتر هم به آن اشاره کردیم، نتایج کاذب است. نتایج مثبت کاذب: این آزمایش ممکن است آنتی بادی‌های سایر کرونا ویروس‌ها را شناسایی کند که منجر به نتایج مثبت کاذب می‌شود.
نتایج منفی کاذب: در صورتی که خیلی زود اقدام به انجام این تست بکنیم و یا اگر سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشیم، ممکن است آنتی بادی‌ها تشخیص داده نشوند.
همچنین این آزمایش اگرچه اطلاعات ارزشمندی در مورد پاسخ ایمنی بدن ارائه می‌دهد اما نباید برای تعیین سطح ایمنی و محافظت بدن از COVID-19 استفاده شود.
