مولتیپل اسکلروزیس (MS) یک بیماری مزمن خود ایمنی است که بر سیستم عصبی مرکزی تاثیر می‌گذارد. در بیماری ام اس، سیستم ایمنی به اشتباه به غلاف محافظ میلین اطراف اعصاب حمله می‌کند و منجر به اختلال در ارتباط بین مغز و بقیه بدن می‌شود. این می‌تواند به طیف گسترده ای از علائم، از جمله بی حسی، سوزن سوزن شدن، ضعف، مشکلات بینایی، مشکلات تعادل و هماهنگی، خستگی و اختلالات شناختی منتهی شود. بیماری ام اس با دوره‌های عود و بهبودی، بسیار پیچیده و غیر قابل پیش‌بینی است. در حالی که هیچ درمانی برای ام اس وجود ندارد، فیزیوتراپی می‌تواند نقش مهمی در مدیریت علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری داشته باشد. در ادامه این مقاله به نقش فیزیوتراپی در درمان مولتیپل اسکلروزیس و اهمیت آن می‌پردازیم.
نقش فیزیوتراپی در درمان مولتیپل اسکلروزیس در هر دوره از بیماری
تشخیص
هنگامی که برای اولین بار ام اس تشخیص داده می‌شود، فیزیوتراپیست‌ها یک ارزیابی جامع از عملکردهای فیزیکی بیمار، مانند قدرت، تعادل، هماهنگی و تحرک او انجام می‌دهند. سپس از این اطلاعات برای ایجاد یک برنامه تمرینی اولیه استفاده می‌کنند. این برنامه متناسب با نیازهای بیمار و با هدف بهبود یا حفظ توانایی‌های فیزیکی و جلوگیری از ناتوانی بیشتر وی تدوین می‌شود. این مشاهدات ممکن است طی یک ویزیت در منزل انجام شوند.
در دوره‌های پایدار
در طول دوره‌های پایداری بیماری، فیزیوتراپ‌ها به نظارت بر پیشرفت بیمار ادامه می‌دهند و در صورت لزوم برنامه تمرینی او را به‌روزرسانی می‌کنند. تمرکز در این زمان بر حفظ و بهبود قدرت، انعطاف‌پذیری و عملکرد کلی بدن از طریق ترکیبی از تمرین‌ها مانند تمرینات قدرتی، تعادلی و آمادگی هوازی است.
زمان عود
هنگامی‌که یک بیمار دوران عود یا همان تشدید علائم خود را تجربه می‌کند، فیزیوتراپی نقش مهمی در کمک به بازیابی سطح عملکرد قبلی خود دارد. فیزیوتراپیست‌ها از نزدیک با بیمار همکاری می‌کنند تا یک برنامه توانبخشی هدفمند با تمرکز بر بازیابی توانایی‌های از دست رفته و جلوگیری از زوال بیشتر ایجاد کنند.
ام اس پیشرونده
برای افراد مبتلا به ام اس پیشرونده اولیه، که در آن بیماری به تدریج در طول زمان بدتر می‌شود، فیزیوتراپی برای کمک به آن‌ها در جهت سازگاری با تغییرات توانایی‌های فیزیکی و حفظ استقلال ضروری است. فیزیوتراپیست‌ها ممکن است نحوه استفاده از وسایل کمکی مانند عصا، واکر یا ویلچر را به بیماران آموزش و در مورد مکانیک مناسب بدن و تکنیک‌های حفظ انرژی نیز توصیه‌هایی ارائه دهند.
ام اس پیشرفته
با پیشرفت بیماری، افراد مبتلا به ام اس ممکن است دیگر قادر به راه رفتن بدون کمک نباشند و نیاز به یک پرستار در منزل را حس کنند. در این موارد، فیزیوتراپی بر حفظ قدرت بالاتنه، بهبود وضعیت بدنی و کنترل تنه تمرکز دارد. فیزیوتراپیست‌ها همچنین جهت اطمینان از موقعیت مناسب بیمار، برای جلوگیری از عوارضی مانند زخم بستر یا مشکلات تنفسی نیز پیشنهاداتی می‌دهند.
نقش فیزیوتراپی در درمان مولتیپل اسکلروزیس با مداخلات مختلف
درمان‌های فیزیوتراپی برای افراد مبتلا به ام اس شامل طیف وسیعی از مداخلات است. این درمان‌ها برای افرادی که تمایل دارند، به صورت فیزیوتراپی در منزل نیز قابل اجراست.
تمرینات تقویت کننده
فیزیوتراپیست‌ها با بیماران کار می‌کنند تا برنامه‌های تقویتی هدفمندی برای ماهیچه‌هایی که تحت تاثیر این بیماری قرار گرفته‌اند، ایجاد کنند.
آموزش تعادل و هماهنگی
تمریناتی که تعادل و هماهنگی بیمار را به چالش می‌کشند، می‌توانند به بهبود ثبات و کاهش خطر سقوط کمک کنند.
آموزش راه رفتن
فیزیوتراپیست‌ها از تکنیک‌هایی مانند تمرینات تحمل وزن برای کمک به بیماران در بهبود توانایی راه رفتن استفاده می‌کنند.
ورزش هوازی
ورزش هوازی با شدت کم تا متوسط، مانند دوچرخه سواری ثابت یا پیاده روی روی تردمیل، می‌تواند تناسب اندام قلبی عروقی، استقامت و بهزیستی کلی فرد را بهبود بخشد.
تمرینات کششی و انعطاف‌پذیری
تمرینات کششی و انعطاف‌پذیری می‌توانند به مدیریت اسپاستیسیته، یکی از علائم رایج ام اس و حفظ دامنه حرکتی کمک کنند.
آب درمانی
ورزش در یک استخر آب گرم می‌تواند به افراد مبتلا به ام اس کمک کند تا قدرت، تعادل و عملکرد کلی بدنی خود را بهبود بخشند و در عین حال یک اثر خنثی کننده برای جلوگیری از تشدید علائم باشد.
آموزش دستگاه کمکی
فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند به بیماران کمک کنند تا یاد بگیرند چگونه به طور ایمن و موثر از وسایل کمک حرکتی مانند عصا، واکر یا ویلچر در جهت بازیابی استقلال خود استفاده کنند.
اهمیت همکاری فیزیوتراپی در درمان مولتیپل اسکلروزیس
مدیریت موثر ام اس نیازمند یک رویکرد چند رشته‌ای است که فیزیوتراپیست‌ها با سایر متخصصان مراقبت‌های بهداشتی مانند متخصصان مغز و اعصاب، پرستاران و کاردرمانگران اعمال می‌کنند تا از یک برنامه مراقبت جامع و هماهنگ اطمینان حاصل کنند. با همکاری کل تیم مراقبتی بیمار، فیزیوتراپیست‌ها می‌توانند به افراد مبتلا به ام اس کمک کنند تا به اهداف خود برسند، عملکرد فیزیکی خود را حفظ کنند و کیفیت کلی زندگی خود را بهبود بخشند. در نتیجه همکاری با فیزیوتراپیست برای افراد مبتلا به ام اس ضروری است تا اطمینان حاصل شود که مراقبت‌هایی را که برای عبور از چالش‌های این شرایط پیچیده و غیرقابل پیش بینی نیاز دارند، دریافت می‌کنند.
استناد:
www.healthline.com
www.choosept.com
www.mssociety.org.uk
www.mangiarellirehabilitation.com
www.medicalnewstoday.com
